Citadelpark Gent

Buskruitfabriek Cooppal Wetteren

Vliegvelden WO I Regio Gent

WO I Munitiepark Kwatrecht

De Dodendraad

De Hollandstellung - Duitse WO I bunkerlinie

Reichsschüle Flandern - SS-School Kwatrecht

Duitse Atlantic Wall Radarpost - Goldammer

WOI en II Munitiedepot De Ghellinck Zwijnaarde

Duitse gangen onder centrum Gent WOII

Publieke WOII Schuilplaatsen Groot Gent

Het Fort van Eben Emael

KW-linie

WO I - Kwatrecht - Melle

18 daagse veldtocht gekoppeld aan TPG

Neergestorte B17 te Kwatrecht 19-09-1944

De bevrijding WO II van de regio rond TPG

Details van de legers:

Gesneuveldenlijsten:

Contact en onbeantwoorde vragen

Media-aandacht

Copyright

Links


Chronologisch verloop van de 18 daagse veldtocht aan het bruggenhoofd Gent.

Hieronder vindt u een kort overzicht van de 18-daagse veldtocht zoals hij nog verder verliep nadat België reeds officieel was gecapituleerd op 28 mei 1940.

29 mei tot en met 2 juni 1940 (de val van Dunkerque).

29 Mei 1940

Britse verdediging op de lijn Komen - Waasten en spoorlijn Ieper - Ijzer. Op deze verdedigingslinies blijft de strijd doorgaan tot deze nacht. Geleidelijk aan trekken de Britten nu ook verder terug vanaf deze lijnen richting Dunkerque.

Ook de voor de Britten gevoelig liggende stad Ieper gaat verloren.

(Foto: Te Ieper worden na het vallen van de stad nog een aantal Britten als gevangenen afgevoerd. Blijkbaar zijn het zelfs medische eenheden - Boek Mei 1940 - Peter Taghon)

Daarnaast vallen deze dag ook nog het dorpje Kemmel en de bijhorende Kemmelberg.

(Foto: Te Kemmel staat deze anti-tankopstelling met een zwaar stuk artillerie nog achtergelaten, met de artillerietrekker erbij. Allicht ontbrak de tijd om alles nog mee te ontuimen - Boek Mei 1940 - Peter Taghon)

Ook namen als Westouter en Poperinge vallen deze dag. Men kan dus bijna stellen dat gans België zo goed als is ontdaan van Fransen en Britten.

(Foto: Een blik op de markt van de gevallen stad Poperinge - Boek Mei 1940 - Peter Taghon)

Te Nieuwpoort aan de kust.

De Britse 4e Divisie was zich aan het ingraven nabij de monding van de Ijzer en het kanaal van Nieuwpoort. De Britse 3e Divisie deed hetzelfde langs een zeer smal kanaaltje tussen Veurne en Bulskamp. De stad Veurne werd nog verdedigd door de 4th Guards Brigade.

(Foto: kanaaltje tussen Veurne en Bulskamp te Hollebeke - Boek Mei 1940 - Peter Taghon)

Late namiddag.

Scheldewindeke - Van Thorenburglaan nabij bunker Av8. De helling was ondertussen ontdaan van de meeste bomen en waar iets noordelijk de weg totaal ooit was ondermijnd, was de weg over de ganse breedte afgespannen met prikkeldraad. Het wegverkeer werd er verplicht al over de kouter naast de weg te rijden.

Een klein paardengespan met 2 Belgische soldaten die hadden weten ontsnappen aan krijgsgevangenschap en allicht huiswaarts reden, rijden onoplettend of door de afgespannen zone of raken uiteindelijk een nog niet gespotte mijn op de zijkant van de afgebakende weg en vliegen met hun gespan de lucht in. Soldaat Van Damme van de 3e Jagers te Voet bekoopt deze ongelukkige confrontatie hier op dat moment van zijn veldtocht alsnog met zijn leven.

30 Mei 1940

Veurne en bijhorend kanaal. Het 4e Bataljon van het Royal Berkshire Regiment leidt zware verliezen met de eerste contacten met opnieuw de Duitse 56e Infanteriedivisie aan dit kanaal. Het Duitse 192e Infanterieregiment bleef zeer kort op de hielen volgen van de wegtrekkende Britten. Toen ze er vroeger dan de Britten hoopten toch al in slaagden het kanaal te Veurne over te geraken en een beperkt bruggenhoofd te vormen, deden de Britten door middel van het 1e Bataljon van de Coldstream Guards gesteund met Carriers van het 2nd Grenadiers Guards een tegenaanval om deze posities terug te winnen. Dit samen met hevige strijd om de stad Veurne eiste nog vele doden aan beide zijdes van de troepen. Deze slagen waren het begin van het einde voor de verdediging van dit stukje België. Er zou kort nadien nog sneller teruggetrokken worden op Dunkerque.

Links: Gesneuvelde Britse soldaat langs het kanaal Veurne-Nieuwpoort. - Rechts: De aanleg van een groot Duits verzamelgraf nabij Veurne. Dit zijn allen gesneuvelden van de Duitse 56e Infanteriedivisie, in hoofdzaak 192e Infanterieregiment. (Foto's: Boeken Mei 1940 - Peter Taghon)

Bulskamp. Ook hier tegen de Franse Grens blijven Britse eenheden van de 4th Bataljon Royal Northumberland Fusiliers samen met de 9th Bataljon Durham Light Infanterie stand houden tegen een aanval van het Duitse 171e Infanterieregiment dat zich er dient terug te trekken.

(Foto: Bulskamp na het vertrek van de Britten - Boek Mei 1940 - Peter Taghon)

1 Juni 1940

De Panne. De Duitse troepen trekken de Panne (tegen Franse grens) binnen. Het strand, de zeedijk en de binnenstraten staan er letterlijk bezaaid met Brits en Frans achtergelaten legermateriaal.

Achtergelaten Frans (boven) en Brits (onder) legermateriaal op het strand, de zeedijk en de straten van De Panne (Boeken Mei 1940 - Peter Taghon)

Vele van de Franse en Britse troepen stonden ook hier in te schepen. Toen de Duitsers echter ook hier te kortbij kwamen, werd door de meesten dan ook maar te voet over het strand verder gemarcheerd richting Dunkerque om daar alsnog ingescheept te worden.

Franse soldaten marcheren te voet over het strand van De Panne naar Dunkerque in de hoop daar ook nog ingescheept te geraken naar Groot Brittanniê (Foto: Boek Mei 1940 - Peter Taghon)

Te Dunkerque is een massale inscheping lopende van het Britse Expeditie Leger. Dit gebeurt onder dekking van de eveneens ingesloten Franse troepen van het 60e Franse Leger. Daarnaast zitten ook nog beperkt een aantal Belgische troepen mee te vechten die weigerden de Belgische kapitulatie te aanvaarden. Dit waren dan hoofdzakelijk resten van het 3e Legerkorps en het Cavaleriekorps.

Er spelen zich rampzalige scenario's af om Dunkerque zo lang mogelijk uit Duitse handen te houden. De stad zelf wordt hierbij letterlijk tot een ruïne herleid. (Oude foto's: Collectie Nels)

Het blijft een wanhoopsdaad zoveel mogelijk soldaten in te schepen in de richting van de andere kant van het kanaal terwijl die zelfde troepen ook moeten proberen stand te houden tegen zeer aandringende Duitse aanvallers.

Foto: inschepende geallieerde troepen te Dunkerque (Foto: Replica)

De Britten hadden voor deze terugtrekking van eigen ingesloten troepen letterlijk alles opgeëist dat kon varen. Zo werden vrachtschepen, vissersboten en zelfs het koninklijke schip op de Thames ingezet om ingesloten soldaten opnieuw het kanaal over te zetten.

2 Juni 1940

Op deze dag dienen ook de laatste Franse weerstandskernen van origineel het 1e Franse Leger op de lijn Rijsel - Bethune te capituleren. Ze worden er omsingeld en gevangen genomen.

Het bruggenhoofd van Dunkerque zal blijven bestaan tot 2 juni waarop het valt en ook aan het inschepen een einde zal komen.

Naast Britse troepen zouden zeer beperkt ook wat Franse en Belgische troepen er in slagen het laatste geallieerde bruggenhoofd te Dunkerque te bereiken en mee te vluchten naar Groot Brittannië. Van Belgische kant zou dit enkel beperkt lukken voor een aantal eenheden van het 3e Legerkorps en het Cavaleriekorps.

Een groot gedeelte van deze ingesloten Franse en Belgische troepen zou echter in de buurt van Dunkerque uiteindelijk toch ook krijgsgevangen genomen worden. Heel veel daar nog gevangen genomen Belgische troepen waren zeer jonge soldaten in opleiding die er nooit in geslaagd waren Zuid-Frankrijk te bereiken waar ze de rest van hun opleiding zouden krijgen.

(Foto: Replica)

Hetgene achterblijft in de buurt van de stranden zegt meer dan woorden. Massa's achtergebleven, hoofdzakelijk Brits wapentuig.

Bovenste 2 foto's: Replica, de rest, collectie Nels.

5 Juni 1940

Voor de Fransen zou vanaf die dag de slag om Frankijk verder gaan met op dat moment de frontlijn ter hoogte van de Somme. Ook het Franse Leger op dat moment volledig op zichzelf aangewezen zal net als het Belgische steeds verder achteruit geduwd worden tot ze op 25 juni 1940 eveneens zullen capituleren.

De Britten zouden op deze manier maken dat in totaal officieel 198.135 Britse soldaten en nog eens 139.911 Franse soldaten zouden inschepen in de richting van Groot Brittannië. Daar zou dan de basis kunnen van gevormd worden om later een nieuwe landing te doen en de eerder verloren gebieden opnieuw te heroveren. Dit zal dan uiteindelijk de landing in Normandië worden op 6 Juni 1944.

Bij deze operatie Dynamo ging al het Britse zware materiaal dat hier op de stranden achterbleef, verloren. Dit kon niet mee over zee teruggebracht worden. Ze verloren er niet minder dan 25 oorlogsbodems mee die eveneens zonken tijdens deze operatie of bij hun bewakingsopdrachten.

Het blijft wel beschamend dat er geen enkele kans geboden werd aan gewillige Belgische troepen om ook mee over te trekken naar Groot Brittannië. Ze werden door de band allen geweigerd om dit te kunnen doen. Er zijn er maar bitter weinig mee ingescheept geraakt.

Van Britse kant kan men de ganse operatie die in feite duurde van 26 mei 1940 tot 4 juni 1940 een succes noemen omdat men origineel dacht dat het al een succes zou zijn als ze er in zouden slagen 40.000 man opnieuw terug in Groot Brittannië te krijgen.

De Britten kregen bij deze terugtrekking ook 2x hulp van onverwachte kant, namelijk Duitsland:

  • Op 23 mei 1940 kreeg Hitler van Generaal Göring de vraag de vernietiging van de Britse troepen in de havens van Frankrijk over te laten aan de Deutsche Luftwaffe. Dit maakte dat het geen massale overrompeling is geworden van Duitse infanteristen maar wel de voortdurende beschietingen vanuit uit de lucht. Het lijkt erger maar was allicht minder erg dan de overrompeling zoals ze ondertussen al dagen kregen van massa's Duitse infanteristen.
  • Op 24 mei 1940 vroeg Generaal Von Rundstedt eveneens aan Hitler zijn pantsereenheden enkele dagen rust te gunnen voor de verdere aanval af te werken richting Dunkerque, een wens dat hij ook toegegeven kreeg. Dit maakte dat de vele Duitse tanks die amper op enkele tientallen kilometers van Dunkerque stonden, enkele dagen volledig stilstonden.

Dit zijn zeker 2 belangrijke wijzigingen die de Britten, allicht niet zo bedoeld van Duitse kant, serieus hebben geholpen om hun evacuatie vlotter afgewerkt te krijgen.

Voor Frankrijk betekent deze terugtocht het verder zetten van een 46 dagen durende veldtocht die net zoals de Belgische een opeenvolging zal zijn van steeds maar terugtrekken. De Franse veldtocht zal net zoals de Belgische volledig eindigen op 25 juni 1940 met het afkondigen van een Franse onvoorwaardelijke overgave.

Eigenlijk dient men toch wel respect op te brengen tot wat het Belgische legertje hier verwezenlijkte. Uiteindelijk wist het Belgische leger op zijn beperkte grondgebied 18 dagen te weerstaan aan een overmacht van een sterk georganiseerd Duitse leger. Dit was even lang dan het Poolse Leger dat ook 18 dagen stand hield. De Nederlanders staakten de weerstand reeds na 4 dagen. Joegoeslavië staakte de strijd reeds na 12 dagen. Uiteindelijk zou het Franse leger het nog amper bijkomend 17 dagen langer volhouden na de Belgische kapitulatie.

Jammer dat door velen deze Belgische 18 daagse veldtocht nog altijd wordt aanzien als een bewijs van hoe zwak het Belgisch leger toen was, want dat is wel een zeer lichtzinnige bewering wetende wat zich hier allemaal in die tijdspanne van 18 dagen heeft afgespeeld en hoe het Belgisch Leger eigenlijk gefaald is door steeds op de eisen van zijn geallieerde partners in te gaan (lees Frankrijk en Groot Brittannië).

Rekening houdend met wat we ondertussen weten van de operatie Dynamo

  • Het feit dat België bij dat plan nooit officieel is betrokken geweest
  • Dit plan al bestond sinds 16 mei 1940, er toen van Belgische kant nog lang geen sprake was van kapitulatie. De Belgen verlieten toen een perfect nog verdedigbare stelling aan de KW-linie. Dit gebeurde telkens omdat Fransen of Britten dit beslisten voor hen of hun aandeel in die verdediging vroeger lieten dan voorzien voor wat het was.
  • De Britten van de Belgen, zelfs op het einde van hun veldtocht toen ze zelfs al door alles zaten van reserves, de Belgische loyaliteit verwachtten dat ze nog zouden meehelpen met hun retour op Dunkerque. Zonder eigenlijk te melden dat die eigenlijk al lang gepland en lopende was.
  • ...

Dit plan in het achterhoofd kennende, verklaart dit ook heel veel soms rare situaties die zich hebben voorgedaan tussen Britten en Fransen en Britten en Belgen tussen 16 en 28 mei 1940. Het Belgische leger heeft dus heel veel bloed, levens en tranen gelaten voor een vlotte terugtrekking van de Britten.

Heel wat Belgische, zelfs verdwaalde eenheden zijn nog betrokken geraakt in het debacle in Noord-Frankrijk en hebben daar zelfs nog meegevochten met de Fransen en de Britten. Dit gebeurde zeker ook in de directe regio van Dunkerque, zelfs nadat België officieel al was gecapituleerd. Misschien begrijpen sommigen nu beter waarom ik niet echt zo hoog oploop met een film als "Dunkerque" omdat ik het correcte historische kader daar totaal in ontbreek.

Velen zouden beter eens de juiste conclusies trekken alvorens schimpend te doen over wat dat Belgische leger hier deed in die 18-daagse veldtocht.

Ze waren daarnaast nog eens het slachtoffer van een Duitse vijand die veel voorbereider was dan hen en technieken toepaste die tot dan toe amper gekend waren aan het front, namelijk het systeem van Blitzkrieg. Laat dit laatste misschien ook nog eens versterkt zijn door het massaal gebruik van Pervitin aan Duitse kant, een voorloper van crystal meth. Een zeer verslavende drug die op dat moment zeker courant via de Duitse legerleiding werd verspreid bij Duitse eenheden die in directe frontlijnen kwamen te zitten. Dit maakte dat je soms dagenlang actief en wakker kon blijven. Het zal hen de oorlog niet laten winnen hebben maar bood in dit moment van de strijd, zeker een groot voordeel ten opzichte van hun vijand die deze middelen niet gebruikte.

Specifieke extern gebruikte bronnen:

  • Een officieel overzicht van de gebeurtenissen 1939-1940 - Uitgegeven door Ministerie Buitenlandse zaken België te Londen in 1941
  • De Veldtocht van Mei 1940 - Historische dienst van het Leger - kaartenboek - (1945)
  • Mai 1940 - La Bataille de Belgique - M. Fouillien et J. Bouhon
  • Mei 1940 - De 18-daagse veldtocht - Peter Taghon (1989)
  • Mei 1940 - De 18-daagse veldtocht in woord en beeld - Peter Taghon (2010)
Home Terug naar bovenkant pagina Vorige : 28 mei 1940 - De kapitulatie van Belgie Volgende: Belgische gesneuvelden aan TPG